Ο χαρακτηρισμός της ειδωλολατρίας ως μεγάλου σφάλματος εκκινεί με την ιστορία του πολέμου εναντίον της ειδωλολατρίας στη Βίβλο. Ουσιαστικά αναφέρεται στην ιστορία της πάλης ενάντια στη λατρεία των ειδώλων, που εισήγαγαν οι Ισραηλίτες ενσωματώνοντας στη ζωή τους το τελετουργικό του προσκυνήματος των ειδώλων. Η ειδωλολατρία περιγράφεται ως ένα ξενόφερτο έθιμο, που προήλθε μετά την εγκατάσταση των Ισραηλιτών ανάμεσα σε άλλους λαούς, όπως οι Χετταίοι και οι Χαναναίοι. Η ειδωλολατρία σημειώνεται στη Βίβλο ως η αμαρτία της δυσπιστίας και της προδοσίας. Η αμαρτία της λατρείας άλλων Θεών συνιστά τη διετέλεση του σφάλματος, όπου το σφάλμα εντοπίζεται στη λαχτάρα για Θεούς, που στην ουσία δεν είναι Θεοί.
Ο Μαϊμονίδης παρουσίασε τον πόλεμο ενάντια στην ειδωλολατρία πολύ διαφορετικά από τη βιβλική πραγματικότητα. Στη σκέψη του Μαϊμονίδη υπήρξε μια αλλαγή που αφορούσε στην κατεύθυνση προς μία εσωτερικότητα με δύο τρόπους: κοινωνικά και πνευματικά. Η ειδωλολατρία εμφανίζεται πια σε μία μονοθεϊστική κοινωνία. Αυτή η κοινωνική εσωτερικότητα ακολούθησε μίας πνευματικής εσωτερικότητας, της οποίας η ουσία είναι ο ελιγμός από μία εξωτερική τυπολατρεία σε μία εσωτερική πίστη. Το μεγάλο σφάλμα της ειδωλολατρίας είναι ο ανθρωπομορφισμός. Αυτός που διαπράττει λάθη που αφορούν άμεσα το Θεό είναι χειρότερος από εκείνον που προσκυνά τα είδωλα. Κατά συνέπεια η απαγόρευση των ειδώλων οφείλεται στο φόβο μήπως το πλήθος στο τέλος πιστέψει αποκλειστικά στην εικόνα τους. Αλλά αυτός που πιστεύει στην υλική υπόσταση του Θεού, έχει ήδη εσωτερικοποιήσει την Εικόνα Του, που η απαγόρευση προσπαθεί να ξεριζώσει.
Τα δύο μεγάλα λάθη, η ενσάρκωση του Θεού και η πολλαπλότητά του Θεού αποδυναμώνουν την τελειότητα Του. Η πολλαπλότητα του Θεού, με την έννοια ότι υπάρχουν στοιχεία που Αυτός μοιράζεται, επιτρέπει να αιωρείται μία υπαινισσόμενη σύγκριση, που αφήνει χώρο μόνο για μία αναφορική τελειότητα και όχι για την Απόλυτη τελειότητα του Θεού. Τέλειος είναι αυτός που δεν είναι σαν κανέναν άλλον και όχι αυτός που συνιστά ένα σωρό από στοιχεία. Το σφάλμα της ειδωλολατρίας εξετάζεται διαδοχικά από τις μονοθεϊστικές θρησκείες, την παραδοσιακή θρησκεία, το θρησκευτικό Διαφωτισμό και τον Κοσμικό διαφωτισμό. Η κριτική της ειδωλολατρίας από τις μονοθεϊστικές θρησκείες στηρίζεται σε επιχειρήματα, που οι κριτικοί της υιοθέτησαν από τις παγανιστικές παραδοσιακές κριτικές. Με τη σειρά της η κριτική της παραδοσιακής θρησκείας επηρεάστηκε από φιλοσοφικά σενάρια σχετικά με τη θρησκεία. Σύμφωνα με τους κριτικούς του θρησκευτικού διαφωτισμού, η παραδοσιακή θρησκεία είναι η θρησκεία των μαζών, που επηρεάζεται σημαντικά από τη δύναμη της φαντασίας.
Ακολούθως οι κριτικοί του Κοσμικού διαφωτισμού ρίχνουν τα βέλη τους εναντίον των παραδοσιακών μονοθεϊστικών θρησκειών. Το σφάλμα της ειδωλολατρίας εντοπίζεται στις αυταπάτες, των οποίων πηγή είναι τα κίνητρα και στις αυταπάτες των οποίων πηγή είναι η δόμηση της γνώσης. Ο Ντεκάρτ, ως κύριος εκπρόσωπος του Κοσμικού διαφωτισμού τονίζει τη σημαντικότητα της θέλησης στη δημιουργία του λάθους. Ο Καντ θεώρησε τη ν αυστηρή δομή της γνώσης ως κύρια πηγή του συστηματικού σφάλματος. Σφάλμα κατά τον Καντ είναι η παρενέργεια της ανθρώπινης σκέψης, της οποίας το αντίτιμο πληρώνουμε εν σχέσει με την απόδοση που αυτό φέρει. Ο κοσμικός διαφωτισμός σηματοδοτεί τη μετάθεση από την κριτική της παραδοσιακής θρησκείας στην κριτική της θρησκεία εν γένει Η θρησκεία αντιμετωπίζεται πλέον σα μία ξένη πίστη, όπου ο άνθρωπος υποτάσσει τον εαυτό του στα δημιουργήματα της φαντασίας και αποξενώνεται από τον εαυτό του και από τα ενδιαφέροντά του. Υπό αυτό το πρίσμα, ο κοσμικός διαφωτισμός συνδέεται ακόμη και με τη στροφή από την κριτική της θρησκείας στην κριτική της ιδεολογίας. Δεν υπάρχει πια ανάγκη για είδωλα ή από υποταγή σε δημιουργήματα της φαντασίας. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει με σεβασμό σε έννοιες που συγκεντρώνουν οι ιδεολογίες (όπως φυλή, έθνος).
Ο Βάκων με τη σειρά του χρησιμοποίησε τη λέξη είδωλα για να κατονομάσει τις κατηγορίες των πλανών, που είναι ο τόπος των συστηματικών παραισθήσεων. Τα είδωλα αυτά είναι λάθη που δημιουργήθηκαν σαν αποτέλεσμα των τάσεών μας να προβάλλουμε στο περιβάλλον χαρακτηριστικά που είναι μοναδικά στον άνθρωπο, με την έννοια ότι αυτός δημιουργήθηκε κατ’εικόνα του κόσμου. Πίσω από το ψεύτικο προσκύνημα και την ψεύτικη πίστη κρύβεται η παράδοση. Στο Ταλμούδ (έργο στο οποίο βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος της μεταβιβλικής παράδοσης) αναγνωρίζεται ότι η παράδοση, ακόμη κι αν είναι ειδωλολατρική, έχει τη δύναμη να αφυπνίζει το μεγάλο φόβο. Οι λόγοι για διατήρηση της πίστης είναι το προσκύνημα των ειδώλων μέσω της εκπαίδευσης και της συνήθειας. Δεν είναι τυχαίο ότι η παράδοση της Ιουδαϊκής πίστης επικεντρώνεται στα ιερά κείμενα, γεγονός που συνιστά ένα επιμέρους σφάλμα σε σχέση με το ειδωλολατρικό σφάλμα. Ο Αβραάμ, ως άλλος εικονοκλάστης σπάει τα είδωλα στο σπίτι του πατέρα του, προβαίνοντας σε μία συμβολική κίνηση της καταστροφής της παράδοσης.
Οι υπέρμαχοι του κοσμικού διαφωτισμού υποτίμησαν την παράδοση. Ενώ οι διανοητές του θρησκευτικού διαφωτισμού συνέδεσαν την παράδοση και με τα δύο, αλήθεια και σφάλμα. Μία Τρίτη άποψη που έρχεται να προστεθεί είναι η συντηρητική: μία πίστη πίσω από την παράδοση θεωρείται αληθινή, εκτός εάν υπάρχει μία ανταπαίτηση βασισμένη σε σοβαρούς λόγους. Μέσα από την προαναφερόμενη στάση του θρησκευτικού διαφωτισμού αναδύεται το δόγμα της διπλής αλήθειας: της φιλοσοφικής και της θρησκευτικής που αναφέρεται ταυτόχρονα σε δύο ειδών πιστούς: τους διανοούμενους και τις μάζες αντίστοιχα. Το περιεχόμενο της αλήθειας στον κοσμικό διαφωτισμό είναι το ίδιο για τον καθένα: το φως της σοφίας δόθηκε σε όλους. Στο θρησκευτικό διαφωτισμό η δύναμη της αναγνώρισης της αλήθειας δε μοιράζεται ισότιμα. Υπάρχουν οι ανόητοι και οι άνθρωποι που προορίζονται για υψηλή γνώση. Ο προσανατολισμός του κοσμικού διαφωτισμού είναι το μέλλον, ενώ του θρησκευτικού είναι το παρελθόν. Η σχέση χρόνου και αλήθειας είναι συνδεδεμένη με τις δύο όψεις του ειδωλολατρικού σφάλματος. Μία άξια πίστη είναι αυτή που αποκόβει τους πιστούς της από τις αρχαίες πεποιθήσεις ανοίγοντας μία νέα αλήθεια μπροστά τους. Όμως, από τη στιγμή που η αποδοχή της πίστης των προγόνων αποτελεί μέρος της τιμής προς τους γονείς, η πηγή αυτή δε μπορεί να θεωρηθεί μία ποταπή αιτία ειδωλολατρικής πίστης.
