Mea culpa, δικό μου το λάθος. Με αυτό τον τρόπο θα απαντάω κάθε φορά που κάποιος μαθητής δε φεύγει από κοντά μου πνευματικά, ηθικά, ψυχικά ελεύθερος. Αναμφισβήτητα και είναι σημαντικό ο εκπαιδευτικός να είναι άρτια καταρτισμένος. Είναι, όμως, τελικά μόνο αυτό το ζητούμενο; Ο πραγματικός – ο γεννημένος εκπαιδευτικός οδεύει προς μία διηνεκή και απέραντη κατάθεση ψυχής όχι μόνο στο βωμό της γνώσης των παιδιών. Όχι. Ο εκπαιδευτικός έχει τόσο μεγάλη επιρροή πάνω σε άγουρες ψυχές, που εάν συνειδητοποιούσε εξαρχής τη δύναμή του, θα φρόντιζε ο κάθε λόγος, η κάθε πράξη, η κάθε κίνηση του να συντονίζεται με τις ψυχές των παιδιών. Γεννιέται δάσκαλος κάποιος, δε γίνεται. Δεν επιβάλλονται η αγάπη, το ήθος που οφείλουν να χαρακτηρίζουν έναν εκπαιδευτικό. Τουναντίον καλλιεργούνται μέσα του άμα τη γενέσει και εξελίσσονται με το πέρασμα του χρόνου, θεριεύουν τόσο που δε μπορεί να τα κρατήσει εντός του, ξεχειλίζουν και μετατρέπονται σε μια ζεστή αγκαλιά για όλους. Κουβαλάει μέσα του αυτό το παιδί που δε μπόρεσε να αφήσει πίσω του και κατεβαίνει στο ύψος των παιδιών, δεν αναγκάζονται αυτά να σκαρφαλώσουν για να φτάσουν στο δικό του ύψος.
Ο πατέρας της σύγχρονης παιδαγωγικής Pestalozzi εισηγείται ότι ‘’το παιδί πρέπει να μαθαίνει με το κεφάλι, με τα χέρια και με την καρδιά.’’ Πρωτίστως ο εκπαιδευτικός οφείλει να ενσταλάζει την αγάπη στην καρδιά των μαθητών του, διότι χωρίς αυτή το κεφάλι και το χέρι δε μπορούν να αναπτυχθούν. Για τον προαναφερόμενο λόγο και για πολλούς άλλους η σωματική τιμωρία δεν έχει καμία θέση στην παιδαγωγική διαδικασία. Μετά την αγάπη και την εμπιστοσύνη, η γνώση βρίσκει απέραντο πεδίο να ξεδιπλωθεί, να εξελιχθεί, να γίνει δημιουργική, να γίνει έρευνα, εφεύρεση, επιστήμη. Παρά ταύτα η γνώση δεν είναι έτοιμη τροφή που προορίζεται για τα παιδιά. Ο Πλούταρχος ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ‘’το μυαλό δεν είναι ένα δοχείο που πρέπει να γεμίσει αλλά μια φωτιά που πρέπει να ανάψει’’. Ούτε ο δάσκαλος είναι το πρότυπο-καλούπι που παράγει αντίγραφα ή κακέκτυπα του εαυτού του. Ένας προικισμένος δάσκαλος αξιοποιεί τη σωκρατική μαιευτική μέθοδο, ούτως ώστε οι μαθητές του να ανακαλύψουν μόνοι τους τη γνώση, να τη γεννούν από τα σπλάχνα τους και με αυτόν ακριβώς τον τρόπο η γνώση καθίσταται διαχρονική και ουσιαστική, όχι εφήμερη. Ο δάσκαλός μέσω της μαιευτικής δε δημιουργεί κλώνους αλλά συμβάλλει στη δημιουργία αυθύπαρκτων και ανεξάρτητων προσωπικοτήτων. Σύμφωνα με τον Αμερικανό φιλόσοφο – παιδαγωγό John Dewey, o μαθητής πρέπει να αναζητά τη γνώση μόνος του, παρά να του παρέχεται η γνώση έτοιμη. Υπό αυτό το πρίσμα ο John Dewey είναι ο κύριος εισηγητής του κονστρουκτιβισμού στην εκπαίδευση, αφού συνδέει την ανακάλυψη με τη γνώση, καθώς ό,τι φθάνει στο μυαλό πρέπει να κατασκευαστεί από το άτομο μέσω της ανακάλυψης της γνώσης, κάτι που θα υποστηρίξει αργότερα και ο μεγάλος παιδαγωγός Piaget.
Οι γονείς ως πρώτοι δάσκαλοι των παιδιών τους κατανοούν έμπρακτα πόσο δύσκολος και ιερός είναι ο ρόλος του παιδαγωγού, με τη διαφορά ότι ο εκπαιδευτικός είναι υπεύθυνος για όλα τα παιδιά που συναντάει στην πορεία της ζωής του, όχι μόνο για τα βιολογικά του παιδιά. Πολύς λόγος για την παιδεία μας, πολύς λόγος για το μέλλον των παιδιών μας, μηδαμινές ενέργειες για την αντικειμενική και ουσιαστική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών σε Ελλάδα και σε Κύπρο εν έτει 2020. Εκεί όπου οι μαθητές καταθέτουν την ψυχή τους καταργείται σταδιακά ο θεσμός της αξιολόγησης αναφορικά με το πιο ιερό λειτούργημα όλων των εποχών, αυτό του εκπαιδευτικού. Και σα να μην αρκούσαν όλα αυτά, ο ρόλος του δασκάλου σήμερα είναι πλέον απαξιωμένος και ευθύνη φέρουμε όλοι γι΄ αυτό, διότι το πρόβλημα υφίσταται και ανακυκλώνεται μέσα στο ίδιο το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Μέσα σε αυτό γαλουχούνται οι δυνάμει εκπαιδευτικοί, οι στείροι και ψυχροί αναμεταδότες γνώσεων με τη “δημοσιοϋπαλληλική συμπεριφορά” και ταυτόχρονα καλλιεργείται η υπάρχουσα νοοτροπία της λογικής να γίνεται κάποιος δάσκαλος, διότι είναι “εύκολο επάγγελμα” με αρκετούς μήνες ανεμελιάς. Και δυστυχώς αυτό είναι ένα σημαντικό ποσοστό, μη ευκαταφρόνητο. Προσωπικά θέλω να εξαφανιστεί αυτή η κατηγορία εκπαιδευτικών, αυτή “η φύρα”. Στα σχολειά μας θέλω να βλέπω τον εκπαιδευτικό μέσα από τα μάτια του Λιβανέζου ποιητή και φιλόσοφου Khalil Gibran: “Ο πραγματικά σοφός δάσκαλος δεν είναι αυτός που σε σπρώχνει στον οίκο της σοφίας αλλά αυτός που σε οδηγεί στο κατώφλι του μυαλού σου.”
