Εάν ολόκληρος ο κόσμος σήμερα μιλάει για το φως και το θησαυρό του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού είναι γιατί τότε προϋπήρξε μια κορυφαία ανάπτυξη της φιλοσοφίας, της ποίησης, του θεάτρου, που συναποτελούν τις αποκαλούμενες ανθρωπιστικές σπουδές. Ωστόσο ποιός είναι ο ρόλος της ανθρωπιστικής παιδείας και ποιά η συμβολή της στη σύγχρονη σχολική πραγματικότητα και στη διάπλαση της ανθρώπινης ψυχής; Η αξία της ανθρωπιστικής παιδείας θεωρείται πολύτιμη και φυσικά αδιαμφισβήτητη. Ωστόσο στην πράξη και στη σύγχρονη σχολική πραγματικότητα της μέσης εκπαίδευσης αποδεικνύεται ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Ακόμη και οι ίδιοι εκπαιδευτικοί εξαιτίας της ελλιπούς επιμόρφωσής τους φαίνεται ότι υποδαυλίζουν το ρόλο και την αξία των ανθρωπιστικών σπουδών . Ούτως ειπείν επιλέγουν πολλές φορές να αντικαταστήσουν για παράδειγμα το μάθημα της μουσικής με τη διδασκαλία ενός βασικού μαθήματος ισχυριζόμενοι ότι οι μαθητές παρουσιάζουν κενά στο συγκεκριμένο μάθημα. Ειδικά αυτό το φαινόμενο παρατηρείται έντονα στην εποχή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης λόγω της πανδημίας. Υπό αυτή τη συνθήκη όχι μόνο παραγκωνίζεται ο ρόλος των αναλυτικών προγραμμάτων αλλά παραβιάζονται και βασικές θεμελιώδεις αρχές της σύγχρονης παιδαγωγικής που αποσκοπούν στην ολόπλευρη ανάπτυξη του πνεύματος και της ψυχής.
Η διδασκαλία της λογοτεχνίας, της φιλοσοφίας, των εικαστικών τεχνών στην εκπαιδευτική ζωή είναι μείζονος σημασίας. Δυστυχώς τόσο τα δημόσια σχολεία της Κύπρου όσο και της Ελλάδας φαίνεται ότι περιορίζονται στη διδασκαλία της Λογοτεχνίας . Η φιλοσοφία και οι εικαστικές τέχνες έχουν περιορισμένη θέση και δυναμική στα αναλυτικά προγράμματα με την έννοια ότι δεν είναι υποχρεωτικά μαθήματα και δε διδάσκονται με συνέπεια από την έναρξη της μέσης εκπαίδευσης ως το τέλος, όπως για παράδειγμα η Λογοτεχνία. Ως εκ τούτου η σύνδεση της επαγγελματικής αποκατάστασης των νέων με τη διδασκαλία των προαναφερόμενων μαθημάτων είναι ένας ακόμη επιβαρυντικός παράγοντας για την ολοκληρωμένη επανένταξη και αξιολόγηση τους στο σύγχρονο σχολικό γίγνεσθαι. Η πραγματική αξία δεν αποτιμάται με το οποιοδήποτε υλικό αντίκρισμα, που αυτή επιφέρει. Με άλλα λόγια δε μαθαίνει κάποιος φιλοσοφία απαραίτητα για να γίνει φιλόσοφος, ούτε ποίηση για να γίνει ποιητής, ούτε φυσικά για να πλουτίσει. Ας προσπεράσουμε ως κοινωνία αυτόν τον «τραγελαφικό»και άτοπο συλλογισμό.
Η αξία της ανθρωπιστικής παιδείας είναι ευχής έργο να αναζητάται στον αντίκτυπο που αυτή επιφέρει στην ψυχική υγεία και ισορροπία του κάθε μαθητή και δυνάμει ανεξάρτητου και ολοκληρωμένου ανθρώπου με ενσυναίσθηση και ανεπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη. Οι ανθρωπιστικές σπουδές δεν είναι μια προαίρεση, μία επιλογή αλλά ο θεμέλιος λίθος της μέσης εκπαίδευσης, τότε ακριβώς που το ήθος και ο χαρακτήρας των εφήβων είναι ακόμη εύπλαστος.’Ομως τα πρότυπα της σημερινής καταναλωτικής κοινωνίας και ο τεχνοκρατικός χαρακτήρας της εκπαίδευσης, κάθε άλλο παρά αποτελούν εφαλτήριο για το νέο αυτό πρόσταγμα, για μία παιδεία με γερό ανθρωπιστικό υπόβαθρο. Στην covid εποχή της ανεργίας και της οικονομικής ανασφάλειας έχουμε ανάγκη όσο ποτέ άλλοτε να βάλουμε τον άνθρωπο στο επίκεντρο. Ο άνθρωπος παραμελήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες από τον ίδιο τον άνθρωπο, διότι έθεσε τον εαυτό του στην υπηρεσία της ύλης, της τεχνολογίας και των εύκολων επιλογών. Η ώρα της αλλαγής ήρθε και εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς , τους ιθύνοντες, εάν θα επιτευχθεί σύντομα ή όχι.
