Σε έναν κόσμο, όπου οι σπουδαίες τεχνολογικές ανακαλύψεις μεσουρανούν και η συνεργασία των λαών είναι πιο στενή από ποτέ προβάλλει ως άλλη Λερναία Ύδρα το φαινόμενο του ρατσισμού. Διότι πράγματι δεν έχει μόνο ένα κεφάλι. Προσπαθώντας κάποιος να ξεριζώσει ένα κεφάλι στη θέση του φυτρώνει ένα άλλο. Αρχικά θεωρείτο ότι ο ρατσισμός αφορούσε μόνο στις φυλετικές διακρίσεις, δηλαδή στη διαδομένη άποψη ότι ένας λαός είναι ανώτερος από έναν άλλον, καθώς προσπαθεί πάση θυσία να διαφυλάξει τη γνησιότητά του αντιμετωπίζοντας τους υπόλοιπους λαούς ως υποδεέστερους.
Εν έτει 2019 είμαστε σε θέση να μιλάμε για εθνικό, κοινωνικό, φυλετικό και θρησκευτικό ρατσισμό. Το άκρον άωτον του θρησκευτικού και εθνικού ρατσισμού παίρνει σάρκα και οστά μέσα από τις πολλαπλές επιθέσεις του ΙSIS ανά τον κόσμο τα τελευταία χρόνια. Η γνωστή τζιχαντιστική τρομοκρατική οργάνωση σπέρνει το θάνατο κηρύσσοντας ως ιερό τον πόλεμο εναντίον των μη μουσουλμανικών κρατών και τον ΄καθαγιασμό ΄της ισλαμικής κοινότητας. Η πολιτική τακτική του Χίτλερ αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα εθνικού ρατσισμού και καταγράφεται τραγικά στην ιστορία με τη γενοκτονία των Εβραίων και την αντιμετώπισή τους ως ένα μιαρό έθνος που επιβάλλεται να εξαφανισθεί δια παντός (ας σημειωθεί ότι η ναζιστική ιδεολογία επηρεάζεται έντονα από τους δαρβινιστές). Όπως είναι λιγότερο γνωστό αλλά εξίσου σημαντικό οι Ναζί είχαν θέσει στο στόχαστρο και είχαν συμπεριλάβει στον μακρύ κατάλογο των μισητών εχθρών τους, τους ομοφυλόφιλους, τους μάρτυρες του Ιεχωβά και φυσικά τους πολιτικούς τους αντιπάλους. Συνεπώς δε μιλάμε μόνο για φυλετικό και εθνικό ρατσισμό εκ μέρους των Γερμανών αλλά επιπρόσθετα για θρησκευτικό και κοινωνικό ρατσισμό.
Το γεγονός ότι η πολιτεία μέχρι σήμερα δεν έχει προχωρήσει σε θεμελιώδεις κατοχυρώσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ένα μεγάλο θέμα προς συζήτηση. Η πολιτεία είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας και των πολιτών της. Ο ρατσισμός μεταμορφώνεται σε τέρας με διαφορετικό κάθε φορά προσωπείο που απειλεί τον πρώην φυλακισμένο πλην μετανοημένο ανθρώπο που προσπαθεί να βρει εργασία και να επανενταχθεί στην κοινωνία, τον άνθρωπο με ειδικές ανάγκες που δε μπορεί να κυκλοφορήσει με άνεση στην πόλη του, τον ομοφυλόφιλο που δε δύναται να ξεφύγει από την κατακραυγή της κοινωνίας και να ζήσει ως άλλος φυσιολογικός άνθρωπος, τον πρωήν ναρκομανή που δεν έχει τη δυνατότητα να επανέλθει ομαλά στην κοινωνία ή την ανύπανδρη γυναίκα που θεωρείται υποδεέστερη από μία γυναίκα παντρεμένη (σύμφωνα τους ηθικούς κώδικες της κοινωνίας).
Έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε μπροστά μας για να θεωρούμαστε ένας λαός ελεύθερος και απαλλαγμένος από τέτοιου είδους στεγανά. Είμαστε όλοι ίσοι εκ φύσεως, χωρίς να σημαίνει ότι επιβάλλεται να είμαστε και όλοι ίδιοι, προκειμένου να είμαστε ίσοι. Είναι αμιγώς θέμα έλλειψης παιδείας ή καλύτερα ανθρωπιστικής παιδείας συνοδευόμενης από πνευματική ένδεια, ο ενστερνισμός μιας ρατσιστικής ιδεολογίας. Και επειδή όλα είναι μια αλυσίδα, θα λέγαμε ότι η οικονομική κρίση αλλά κατά κύριο λόγο η κρίση ηθικών αξιών δημιουργεί εύφορο έδαφος για την καλλιέργεια ακραίων ιδεολογιών και συμπεριφορών. Ακόμη περισσότερο η επεκτατική οικονομική πολιτική των κρατών δεν είναι ευνοϊκά προσκείμενη προς τη δημιουργία ευσυνείδητων και κριτικά σκεπτόμενων πολιτών.
Ο ρατσισμός σπέρνει τη διχόνοια και γεννά τον πόλεμο και τη βία. Ο Νέλσον Μαντέλα και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ είναι δύο προσωπικότητες που αφιέρωσαν όλη τους τη ζωή στον αγώνα κατά του ρατσισμού. Τον δρόμο που χάραξαν αυτοί οι δύο μεγάλοι άνδρες μπορούμε να τον ακολουθήσουμε όλοι. Η παιδεία και σε αυτή την περίπτωση αποτελεί την ασπίδα για την απομάκρυνση τέτοιου είδους συμπεριφορών που ενέχουν ρατσιστική διάθεση. Η εισαγωγή της διδασκαλίας μαθημάτων κοινωνικού και ανθρωπιστικού περιεχομένου στα εκπαιδευτικά προγράμματα από εξειδικευμένους διδάσκοντες θα ήταν ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Η πρόληψη είναι πάντα προτιμότερη από την καταστολή. Όμως επειδή η αλλαγή δεν έρχεται ποτέ από τη μία μέρα στην άλλη, η ρητορική μίσους και η ρατσιστική συμπεριφορά είναι απαραίτητο να διώκονται ποινικά, όπως τα τελευταία χρόνια άρχισε να γίνεται.
Η ομορφιά της ζωής βρίσκεται στη διαφορετικότητα και όχι στην ομοιότητα και όσο υπάρχουν οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα που τρέφονται από εκδηλώσεις κάθε μορφής ρατσισμού, δε θα υπάρξει καμία αξιόλογη αλλαγή. Επιμένω ότι σκέφτομαι αισιόδοξα και έχω πάντα στο μυαλό μου ότι είμαστε όλοι άνθρωποι κάτω από τον ίδιο ουρανό, πάνω στην ίδια γη και με την ευκαιρία να ζήσουμε μία φορά «στον κόσμο αυτό τον μικρό, τον Μέγα», όπως θα έλεγε ο ποιητής.
Ας τη ζήσουμε σαν αδέλφια.
Ρατσισμός: « Το μέγιστο μίσος για τον ελάχιστο λόγο».
Χέσσελ Α.
