Κυριακή, 9 Φεβ 2025
- Διαφήμιση -

Φινλανδοί, οι πρωτοπόροι

στις

Δε με εξέπληξε καθόλου η είδηση αναφορικά με την εκλογή της Σάνα Μάριν ως πρωθυπουργού της Φινλανδίας. Η Σάνα Μάριν ανήκει στο Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και είναι πλέον η νεότερη εν ενεργεία πρωθυπουργός στον κόσμο. Είναι όμορφη, μορφωμένη, ανύπαντρη μητέρα έχοντας ανατραφεί από ομόφυλο ζευγάρι δύο γυναικών και με αξιόλογη πολιτική δράση, καθώς πολιτεύεται από τα 27 της χρόνια και έχει διατελέσει υπουργός μεταφορών. Ξετυλίγοντας τη σκέψη μου σε σχέση με την εκλογή της Μάριν ανακύπτουν δύο ερωτήματα καίριας σημασίας: Πρώτον, είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι Φινλανδοί δεν έλαβαν υπόψη τους το νεαρό της ηλικίας της Μάριν και τον τρόπο που μεγάλωσε έχοντας γονείς δύο άτομα του ίδιου φύλου; Δεύτερον θα μπορούσαν οι Έλληνες ή οι Κύπριοι να αναδείξουν πρωθυπουργό μία γυναίκα -πρότυπο σαν αυτό της της Σάνα Μάριν;

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Έχω καταλήξει πολλές φορές στο συμπέρασμα ότι τελικά όλα γύρω μας, σε σχέση με εμάς και τις αποφάσεις μας είναι θέμα παιδείας. Ούτως ειπείν θα κατέληγα στη διαπίστωση ότι σαφέστατα αποτελούν αποκλειστικά θέμα παιδείας και κουλτούρας κάθε λαού τα κριτήρια στα οποία βασίζεται για να αναδείξει τους ηγέτες του. Σε μία χώρα όπως η Φινλανδία, όπου το εκπαιδευτικό της σύστημα αποτελεί πρότυπο όχι μόνο για τους Ευρωπαίους ΄(που κατά την προσωπική μου άποψη διαπνέονται από τις πιο φιλελεύθερες απόψεις σε σύγκριση με τους κατοίκους των άλλων ηπείρων)αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο, είναι λογικό να εκλεγεί μία ηγέτης με το προφίλ της νεαρής πρωθυπουργού της χώρας. Για όσους δε γνωρίζουν τι εστί εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας θα αποπειραθώ συνοπτικά και ακροθιγώς να παρουσιάσω τις κύριες δομές του, απόπειρα που θα βοηθήσει σημαντικά να κατανοήσουμε την προαναφερόμενη εκλογή.

- Διαφήμιση -

Οι Φινλανδοί λίγο μετά τα μισά του περασμένου αιώνα στα πλαίσια μιας οικονομικής κρίσης που μάστιζε τη χώρα αποφάσισαν να εντάξουν στο πρόγραμμα οικονομικής τους ανάκαμψης την αναδιάρθρωση της παιδείας τους. Με άλλα λόγια εκκίνησαν από την Παιδεία προκειμένου να επιτύχουν την οικονομική ευμάρεια. Υπό αυτές τις συνθήκες στο εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας οι εκπαιδευτικοί χαίρουν άκρας εκτίμησης, διαθέτουν μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές και έχουν αυτονομία, χωρίς να εποπτεύονται και να αξιολογούνται. Απλά συμμετέχουν σε σεμινάρια σε τακτά χρονικά διαστήματα. Το φροντιστήριο δεν υφίσταται στο λεξιλόγιο αλλά ούτε και στη ζωή των Φινλανδών. Οι μαθητές εργάζονται κατά ομάδες και δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στο δημιουργικό και παραγωγικό κομμάτι της εκπαίδευσης με τη βοήθεια οπτικοακουστικών μέσων για την άμεση και γρήγορη αφομοίωση. Όλα τα βιβλία και τα σχολικά είδη είναι δωρεάν. Στο σχολικό περιβάλλον παρέχεται δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Επίσης παρέχεται η δυνατότητα μετακίνησης παιδιών με ειδικές ανάγκες και κινητικά προβλήματα ή παιδιών που ζουν μακριά. Για τους μαθητές άλλων εθνικοτήτων λειτουργούν τμήματα που τους προετοιμάζουν στο θέμα της γλώσσας και της κουλτούρας των Φινλανδών και στη συνέχεια εντάσσονται στις κανονικές τάξεις. Υπάρχει μεγάλο διάλειμμα για να απολαμβάνουν οι μαθητές το μεσημεριανό τους που φυσικά παρέχεται δωρεάν από το σχολείο. Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με την επαγγελματική ζωή και την αγορά εργασίας. Ειδικότερα επιλέγουν μια εργασιακή θέση της αρεσκείας τους και δουλεύουν για δύο εβδομάδες αμισθί. Μάλιστα πολλά παιδιά εργάζονται και το καλοκαίρι. Επίσης οι μαθητές δεν έχουν μαθήματα στο σπίτι γίνονται όλα εντός του σχολικού πλαισίου και η αξιολόγησή τους γίνεται με χαρακτηρισμούς και όχι με βαθμούς. Παράλληλα η διδασκαλία πραγματοποιείται στη φύση, στα μουσεία και σε ενεργές επιχειρήσεις. Τα παιχνίδια αναβαθμίζονται ως μέθοδος διδασκαλίας και ακολουθείται πάντα συνδυασμός διαφορετικών μεθόδων διδασκαλίας. Επιπρόσθετα εφαρμόζεται η διεπιστημονική μέθοδος εκμάθησης πχ για ένα κεφάλαιο-θέμα που αφορά στην Ευρωπαϊκή ένωση, ο μαθητής θα διδαχτεί οικονομία, ιστορία και ξένες γλώσσες και συνεπεία τούτου οι μαθητές δουλεύουν και συνεργάζονται με πολλούς εκπαιδευτικούς. Εξυπακούεται ότι οι κτιριακές εγκαταστάσεις είναι άψογες και περιλαμβάνουν όλες τις τεχνολογικές προϋποθέσεις καθώς και τα σχολεία μιας φτωχικής γειτονιάς δε διαφέρουν σε τίποτα από τα σχολεία μιας εύπορης γειτονιάς.

Όπως γίνεται σαφές από τα προαναφερόμενα, γαλουχημένος ο Φινλανδός σε ένα τέτοιο σχολικό περιβάλλον που όλα παρέχονται εύκολα, αβίαστα και η εκπαίδευση δεν ισοδυναμεί με καταναγκαστικό έργο αλλά με ιερή διαδικασία, όπου η γνώση ταυτίζεται με την εμπειρία, την κριτική ικανότητα, την ενσυναίσθηση, τη δημιουργία, τη συνεργασία, την αποδοχή της διαφορετικότητας, είναι εύλογο να αξιολογεί με βάση τις αντικειμενικές συνιστώσες λαμβάνοντας υπόψη του τα ουσιαστικά προτερήματα και τις προοπτικές ενός μελλοντικού ηγέτη. Όλα τα υπόλοιπα, τα παράπλευρα είναι δευτερευούσης σημασίας για τους Φινλανδούς ή ακόμη και ανύπαρκτα. Η παιδεία ενός τέτοιου λαού συνηγορεί για το κοινό αγαθό.

Ας έρθουμε και στα του οίκου μας. Δυστυχώς τα σχολεία, η διδασκαλία και το εκπαιδευτικό προσωπικό της δικής μας χώρας, όπως και της Κύπρου απέχουν έτη φωτός από τη φινλανδική σχολική πραγματικότητα. Η βαθμοθηρία, η παπαγαλία, ο ανταγωνισμός, τα ατελείωτα φροντιστήρια, η σκληρή εξωσχολική ζωή των μαθητών, το ελλιπές και μη καταρτισμένο διδακτικό προσωπικό σε ορισμένες περιπτώσεις, η δασκαλοκεντρική διδασκαλία, η παντελής απουσία βιωματικής μάθησης, τα ακατάλληλα σχολικά κτίρια, η απουσία του παιχνιδιού στο σχολικό περιβάλλον δημιουργούν πολίτες προσκολλημένους σε παρωχημένες ιδέες και πολιτικές αντιλήψεις, ακρωτηριασμένους πολιτικά και ηθικά. Σύμφωνα με την άποψη τέτοιων πολιτών, όπως οι Έλληνες, άξιος ηγέτης είναι αυτό ΄ό οποίος κατάγεται από γενιά πρωθυπουργών ή πολιτικών, που έχει την τέλεια και αψεγάδιαστη οικογενειακή ζωή, που έχει τουλάχιστο τέσσερα παιδιά και φυσικά που κάνει ατελείωτα ρουσφέτια. Ο Αριστοτέλης στα πολιτικά του ξεκαθαρίζει την καθοριστική σχέση της παιδείας με την πολιτεία και περιγράφει με λεπτομέρειες πως ένα ορθό αξιόλογο εκπαιδευτικό σύστημα παράγει σωστούς πολίτες. Κατά το Σωκράτη ισχύει το ίδιο: ΄ή παιδεία ως ευδαίμων χώρα όλα τα καλά φέρει’.

Οφείλουμε να κατανοήσουμε όλοι ότι αν δεν αλλάξουν τα δεδομένα στην εκπαίδευση, θε έχουμε ένα προδιαγεγραμμένο μέλλον με ηγέτες που θα είναι άξιοι της παιδείας μας. Χρειάζεται πολλή δουλειά για να γυρίσει ο ήλιος, όπως λέει και ο ποιητής αλλά σε μία χώρα όπως η Ελλάδα που γέννησε ακόμη και τη λέξη παιδεία, σε μια χώρα αυτόφωτη, η ελπίδα δεν πεθαίνει ποτέ παρά μόνο φωλιάζει στις ψυχές των Ελλήνων πολιτών μέχρι να γίνει πραγματικότητα. Μόνο η Παιδεία δύναται να σηματοδοτήσει την αρχή μίας νέας πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητας για τη χώρα, όπου θα αναδεικνύονται ηγέτες που φέρουν ικανότητες και όχι ένα άψογο προφίλ κατά τις ‘ηθικές νόρμες ‘της κοινωνίας.

- Διαφήμιση -
Στέλλα Τζιμπιλή
Στέλλα Τζιμπιλήhttps://www.ypatias.com/
Η Στέλλα Τζιμπιλή, Εκπαιδευτικός - φιλόλογος - Συγγραφέας. Σπούδασε φιλοσοφία στη Φιλοσοφική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη συστηματική φιλοσοφία. Υπ. Διδάκτωρ φιλοσοφίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.