Πέμπτη, 5 Δεκ 2024
- Διαφήμιση -

Η συνέντευξη του διάσημου Κύπριου ζωγράφου Γιώργου Κοτσώνη για το Παιδείας Βήμα

στις

Ερώτηση:Γνωρίζατε από μικρός ότι θέλετε να γίνεται ζωγράφος; Πώς άρχισε η ενασχόληση σας με τη ζωγραφική;

Με τη ζωγραφική άρχισα να ασχολούμαι από το Δημοτικό σχολείο. Γεννήθηκα στο Παλαιοχώρι. Στο Δημοτικό είχαμε ένα δάσκαλο, ο οποίος ζωγράφιζε και μια μέρα μας έδειξε μερικά από τα έργα του που μου έκαναν εντύπωση. Μόλις πήρα τα πρώτα μου χρωματιστά μολύβια ως δώρο δοκίμασα να μιμηθώ ένα από τα έργα του, τα οποία ήταν περισσότερο τοπία από το χωριό μας. Την άλλη μέρα πασιχαρής περίμενα το μεγάλο διάλειμμα για να δω το δάσκαλο αυτόν και να του δείξω το έργο που έκανα. Εκείνη τη στιγμή ο δάσκαλος ήταν μαζί με έναν άλλο συνάδελφο του όποτε εγώ του φώναξα: ‘Κύριε, κύριε’. Γύρισε, έριξε μια ματιά και αδιάφορος συνέχισε την κουβέντα του με τον άλλο δάσκαλο. Εγώ αμέσως κατάλαβα ότι ζήλεψε, παρά το γεγονός ότι ήμουν μικρός. Ο άλλος δάσκαλος του είπε: ‘Μα είδες τι ωραία σχέδια που έκανε ο μικρός. ΄Τέλος πάντων πέρασε αυτό. Εγώ συνέχισα να ζωγραφίζω και μια άλλη μέρα ένας άλλος δάσκαλος μας έβγαλε έξω να ζωγραφίσουμε εκ του φυσικού. Απέναντι από το σχολείο υπήρχε μια εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και εγώ προσπαθούσα να ζωγραφίσω την εκκλησία που είχε μπροστά ένα δέντρο, μια τριμιθιά. Τα άλλα παιδιά έκαναν διάφορα πράγματα από μνήμης. Ο δάσκαλος πρόσεξε ότι εγώ ασχολήθηκα σοβαρά με το να σχεδιάζω ένα πραγματικό τοπίο και θυμάμαι ότι πήρε το σχέδιο μου και το έδειξε στα παιδιά και τους είπε ότι πρέπει να ζωγραφίζουν σαν εμένα. Μετά όταν τελείωσα το Δημοτικό οι γονείς μου με έστειλαν στη Λεμεσό σε μια θεία μου και άρχισα να φοιτώ στην Εμπορική Ακαδημία της Λεμεσού. Τότε άρχισα να ζωγραφίζω ακόμη περισσότερο. Αγόρασα και ένα κουτί με νερομπογιές και ζωγράφιζα κυρίως κτίρια, γέφυρες, εκκλησίες, ποταμάκια κά. Όταν τελείωσα το γυμνάσιο πήγα στη Λευκωσία για πρώτη φορά με την ενθάρρυνση ενός δημοσιογράφου του Σταύρου Αγγελίδη και του Πανίκου Παιονίδη άρχισα για πρώτη φορά να ασχολούμαι με την πολιτική σάτιρα. Έκανα διάφορα σχέδια πολιτικής σάτιρας, τα οποία δημοσιεύονταν εκείνη την εποχή στην εφημερίδα ‘Χαραυγή’. Μπορώ μάλιστα να σας πω ότι είμαι ο πρώτος που ασχολήθηκε με την πολιτική σάτιρα στην Κύπρο. Τελευταία η Βουλή έχει εκδώσει ένα πολύ ωραίο βιβλίο με την πολιτική σάτιρα Κυπρίων καλλιτεχνών και θα με βρείτε πρώτο στη σειρά.

- Διαφήμιση -

Ερώτηση: Πως συνεχίσατε με τις σπουδές σας και πόσο εύκολο ήταν για ένα παιδί εκείνη την εποχή να σπουδάσει Καλές Τέχνες;

Ήθελα να σπουδάσω. Η οικογένεια μου δε μπορούσε να με βοηθήσει οικονομικά και με δέκα λίρες στην τσέπη και τη διεύθυνση της δεύτερης ξαδέρφης μου πήγα στο Λονδίνο. Εκεί έμεινα λίγες μέρες μαζί της και μετά βρήκα δουλειά σε ένα εστιατόριο που ονομαζόταν ‘Ακρόπολις’ και ανήκε σε Κύπριο. Ήμουν μόλις δεκαοχτώ χρόνων. Επειδή, όμως ο χρόνος που χρησιμοποιούσα στη δουλειά ήταν πολύς, μόνο το απόγευμα είχα χρόνο να παρακολουθήσω μαθήματα στη σχολή St. Martins του Λονδίνου. Φοίτησα τρεις μήνες στη σχολή αλλά η ζωή ήταν δύσκολη. Εξάλλου δεν είχε κλείσει ακόμη το Κυπριακό,, ήταν ακόμη οι διαπραγματεύσεις αν θα μας δώσουν οι Άγγλοι την ανεξαρτησία ή όχι και λόγω του κινήματος της ΕΟΚΑ υπήρχε μια εχθρότητα στο Λονδίνο για τους Κύπριους. Έτσι άντεξα μόνο τρεις μήνες και απογοητευμένος γύρισα στην Κύπρο πιστεύοντας ότι ποτέ δε θα τα καταφέρω. Βρήκα δουλειά στις κινηματογραφικές επιχειρήσεις ‘Λουκούδη’, που έφερναν έργα από το εξωτερικό και τα δάνειζαν σε κινηματογράφους σε όλη την Κύπρο. Εκείνη την εποχή το 1960 είχε διοργανωθεί το 10ο συνέδριο της Παγκύπριας εργατικής ομοσπονδίας-ΠΕΟ και μου ανέθεσαν να επιβλέπω και να καθαρίσω την αίθουσα του συνεδρίου. Όλα τα στελέχη της Ομοσπονδίας έμειναν πολύ ευχαριστημένα και θέλησαν να με βοηθήσουνε να σπουδάσω. Εκείνο τον καιρό παρουσιάστηκε μια υποτροφία την οποία πήρε η ΠEO από την αντίστοιχη ομοσπονδία της Κίνας. Μου την πρόσφεραν, έτσι πήρα το αεροπλάνο και πήγα. Εκεί έκανα ένα χρόνο την Κινεζική γλώσσα και μετά μπήκα στη σχολή Καλών Τεχνών του Πεκίνου. Ήμουν ευχαριστημένος, μου έδιναν ένα χρηματικό πόσο κάθε μήνα ως υποτροφία και μου παραχωρούσαν ένα δωμάτιο στη σχολή, όπου και έτρωγα. Εγώ ήθελα να σπουδάσω ζωγραφική με μελάνι και στην Κίνα όλοι οι καθηγητές δούλευαν με λαδομπογιά. Η Κίνα δεν είχε παράδοση στον τομέα αυτό. Μέσω ενός φίλου μου που ο πατέρας του ήταν πρέσβης της Βουλγαρίας στην Κίνα κατάφερα να γνωρίσω το Γενικό Γραμματέα της Τσεχοσλοβάκικης Πρεσβείας στο Πεκίνο και τον παρακάλεσα να μου εξασφαλίσει μια υποτροφία για την Πράγα. Έτσι μετά από δυο χρόνια παραμονής στην Κίνα βρέθηκα στην Ανώτατη σχολή Καλών Τεχνών της Πράγας. Στη σχολή εκεί μπήκα στο δεύτερο έτος, αφού πρώτα έμαθα την τσέχικη γλώσσα, καθώς μου αναγνώρισαν τα δύο χρόνια σπουδών στο Πεκίνο. Μπήκα στο εργαστήρι του καθηγητή Άντονι Μπέλτς, τέλειωσα τις σπουδές μου το 1969 στην Πράγα και πήρα το δίπλωμα μου στη ζωγραφική και απέκτησα τον τίτλο του Παιδαγωγού Ζωγράφου. Επέστρεψα στην Κύπρο, διορίστηκα στο Γυμνάσιο της Πάφου ως καθηγητής Τέχνης και εκεί γνώρισα τη σύζυγο μου, Κλεοπάτρα, καθηγήτρια μουσικής, η οποία μάλιστα σπούδασε και βιολί στον Βύρωνα Κολάση. Ένα χρόνο πριν ακόμη τελειώσω τις σπουδές μου ήρθα στη Λευκωσία και έκανα μία έκθεση ζωγραφικής, που την άνοιξε ο τότε ζωγράφος Τηλέμαχος Κάνθος και πράγματι είχε μεγάλη επιτυχία και τα μισά έργα πουλήθηκαν. Μετά όπως σας είπα γύρισα στην Πράγα τέλειωσα τις σπουδές μου και γύρισα οριστικά στην Κύπρο, όπου διορίστηκα, παντρεύτηκα τη σύζυγό μου την Κλεοπάτρα και κάναμε δύο κόρες. Στην Πάφο δίδαξα ζωγραφική και τεχνικό σχέδιο, προετοίμαζα τους μαθητές για το Πανεπιστήμιο. Ύστερα από το πραξικόπημα και την εισβολή ξαφνικά η Πάφος άρχισε να αναπτύσσεται τουριστικά, χτίστηκαν ξενοδοχεία και κάποια έργα μου μπήκαν ως αντίγραφα στα δωμάτια ή πουλήθηκαν τα γνήσια, αυθεντικά έργα μου. Έβγαζα περισσότερα λεφτά ως ζωγράφος παρά ως καθηγητής, οπότε παράτησα το σχολείο μετά από 17 χρόνια και αφυπηρέτησα σε ηλικία 45 ετών. Και από τότε ξεκίνησα να ασχολούμαι κατεξοχήν επαγγελματικά, έδωσα έργα στη μονή Αγίου Νεοφύτου, σε πολλά ξενοδοχεία, στη Λεμεσό στην εκκλησία Πέτρου και Παύλου έχει ένα ψηφιδωτό μου έξι τετραγωνικά τον Άγιο Αρτέμιο.

Ερώτηση:Είναι γνωστό ότι ασχολείστε με το γυμνό και τη γυναίκα, το όνομα σας είναι άμεσα συνδεδεμένο με το γυναικείο γυμνό. Ποιος είναι ο λόγος;

Πάντα πίστευα ότι το γυμνό είναι ένα από τα πιο δύσκολα θέματα στη ζωγραφική. Και δεν είναι μόνο ότι για να αποδώσει κάποιος ένα σώμα πρέπει να έχει στοιχειώδεις γνώσεις ανατομίας αλλά είναι γεγονός ότι η γυναικεία ομορφιά από αρχαιοτάτων χρόνων ενέπνεε τους καλλιτέχνες, όπως και εμένα. Οι γυναίκες που ζωγραφίζω είναι όλες πραγματικές. Τα φανταστικά μου έργα ακολουθούν το κυβιστικό στυλ. Διάφορες κοπέλες τουρίστριες που γνώρισα μου πόζαραν και μάλιστα γνωρίζω και τα ονόματα τους. Δυο από την Πολωνία, από την Πράγα, από την Αγγλία, από την Γερμανία και από την Κύπρο καθώς και από την Κέρκυρα. Τα δικά μου πορτραίτα έχουν ένα δικό τους στυλ, μπαίνουν σε οποιοδήποτε σπίτι, έχουν μια μεταφυσική προέκταση πέραν του πραγματικού, ακόμη και τα γυμνά. Ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου είπε ότι τα γυμνά του Κοτσώνη μπορούν να μπουν ακόμη και στην Εκκλησία. Με άλλα λόγια ένας καλλιτέχνης μπορεί να κάνει γυμνό χωρίς να είναι πρόστυχο. ΄(Ο πρόεδρος Αναστασιάδης είχε κάνει τα εγκαίνια της έκθεσης του Γιώργου Κοτσώνη πριν από τρία περίπου χρόνια και είχε παρατηρήσει ότι οι κοπέλες που ζωγραφίζει είναι αντικειμενικά όμορφες).Ζωγράφισα την κόρη μου Μαρία που είναι σχεδιάστρια κοσμημάτων και την κόρη μου Μελίνα που είναι αρχιτέκτονας.

Ερώτηση:Είστε και ένας κυβιστής ζωγράφος, τι σημαίνει αυτό;

Σε μερικά από τα έργα χρησιμοποιώ τον κυβισμό κυρίως για να δώσω μνημειακό χαρακτήρα στα έργα. Είναι έργα που μπορούν μετά να γίνουν τοιχογραφία ή ψηφιδωτά, δηλαδή παραπέμπουν σε αρχιτεκτονικά κτίρια, όπως ξενοδοχεία. Εντός της Κύπρου φιλοξενούνται αρκετά τέτοια έργα μου, καθώς φιλοξενήθηκαν και σε δύο εκθέσεις στο Λονδίνο, μία εκ των οποίων μαζί με άλλους δυο Κύπριους ζωγράφους, στη Μόσχα, στη Γερμανία, στο Παρίσι, στην Αθήνα. Δε μετανιώνω, όμως, που δεν έμεινα στο εξωτερικό. Μετά από τόσα χρόνια επίπονης εργασίας έχω αποκτήσει ένα καλό όνομα και τα έργα μου πωλούνται. Εξάλλου για να κάνει ένας καλλιτέχνης μια έκθεση στο εξωτερικό πρέπει να δώσει τουλάχιστο το 50 τοις εκατό στη γκαλερί.

Ερώτηση: Τί ονειρεύεστε για το μέλλον;

Πολλά πράγματα θέλω να κάνω. Έχω διάφορες και πολλές εμπνεύσεις στο μυαλό. Τώρα δουλεύω μόνο πρωινά που είναι σε εγρήγορση οι αισθήσεις. Από τις οκτώ το πρωί μπαίνω στο εργαστήρι μέχρι τη μία το μεσημέρι. Μετά τα απογεύματα κυρίως τα χρησιμοποιώ είτε για να ετοιμάσω νέους καμβάδες, είτε για να κάνω νέες κορνίζες και τέτοια πράγματα. Είναι δύο πράγματα διαφορετικά, το ένα με κουράζει και το άλλο με ξεκουράζει. Βρίσκεται τώρα στο τυπογραφείο μια μονογραφία της δουλειάς μου για ένα βιβλίο περίπου 350 σελίδες με σκληρό εξώφυλλο σε δύο γλώσσες, το οποίο προλογίζει ο πρόεδρος Αναστασιάδης, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου και ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, διότι σπούδαζα σε ανατολικές χώρες καθώς και ο μητροπολίτης Πάφου. Θα είναι έτοιμο λίγο πριν το Πάσχα και θα γίνει παρουσίαση με μια αναδρομική έκθεση, όταν αυτό καταστεί εφικτό λόγω των περιστάσεων και φυσικά θα είστε καλεσμένη μου.

Σας ευχαριστώ από καρδιάς αγαπημένε Γιώργο Κοτσώνη

- Διαφήμιση -
Στέλλα Τζιμπιλή
Στέλλα Τζιμπιλήhttps://www.ypatias.com/
Η Στέλλα Τζιμπιλή, Εκπαιδευτικός - φιλόλογος - Συγγραφέας. Σπούδασε φιλοσοφία στη Φιλοσοφική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη συστηματική φιλοσοφία. Υπ. Διδάκτωρ φιλοσοφίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.