Πόλυς Κυριάκου: To όνομα του είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το αγαπημένο σε όλους μας τραγούδι “Διόδια”, την “Κερύνεια”, το “Χωρίς αφέντες”. Ένας αληθινός πατριώτης που μέσα από τους καλοδουλεμένους στίχους του και τη χαρακτηριστική γραφή του συνεχζει να προβάλλει την αγάπη του για την Κύπρο. Ένας βαθιά ευαίσθητος καλλιτέχνης που αναμφισβήτητα έχει καταθέσει το προσωπικό του στίγμα στα αρχεία της ιστορίας του ελληνικού τραγουδιού.
Είναι κοινή ομολογία ότι οι δυσκολίες της ζωής και η προσωπική Οδύσσεια γεννούν μεγάλους καλλιτέχνες, υπέροχα δημιουργήματα. Ο Οδυσσέας χωρίς την πολύπαθη επιστροφή του στην Ιθάκη ‘δεν υφίσταται’, ούτε ο καλλιτέχνης χωρίς την προσωπική του Οδύσσεια. Πόσο σας αγγίζει μία τέτοια αναφορά;
Οι δυσκολίες τής ζωής, κάποτε γίνονται το μολύβι και στο χαρτί τού καλλιτέχνη. Κι ας μην έχουν όλοι οι καλλιτέχνες κάποια Ιθάκη κατά νου. Κάποιες διαδρομές έρχονται επειδή τυχαίνει να έρχονται στη ζωή του κάθε ανθρώπου. Η “Οδύσσεια”, όμως, με την έννοια τής διαδρομής, είναι ένα δρομολόγιο που λίγο ή πολύ γίνεται βίωμα του κάθε καλλιτέχνη.
Ποια ήταν τα πρώτα ερεθίσματα σας αναφορικά με το στίχο και τη μουσική;
Είναι φυσικά τα ερεθίσματα τής πρώτης νεότητας, στον ευλογημένο αυτό χώρο που λέγεται σχολείο, στην ευλογημένη αυτή λέξη που λέγεται ραδιόφωνο. Και φυσικά μιλούμε για το ραδιόφωνο της εποχής εκείνης που τα ακούσματα και η ποιότητα είχαν ένα υψηλό επίπεδο, μια αισθητική που κατάφερε να μας δώσει πολλά ερεθίσματα ώστε να αντέξουμε ό,τι ευτελές τύχαινε να ακολουθήσει μέσα στα χρόνια. Ήταν το κρατικό ραδιόφωνο…
Στην Αθήνα μείνατε τέσσερα χρόνια, σπουδάσατε Πολιτικές επιστήμες. Παρά ταύτα επιστρέψατε έστω για ελάχιστο χρονικό διάστημα στην Κύπρο. Γιατί δεν επιλέξατε να μείνετε στην Αθήνα, καθώς όπως έχετε δηλώσει είναι μία από τις αγαπημένες σας πόλεις;
Μετά τις σπουδές μου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο επέστρεψα για μερικούς μήνες στην Κύπρο για να ταξιδέψω στη συνέχεια στη Νέα Υόρκη, για σπουδές στο Pratt Institute. Έπρεπε να βρεθώ κοντά στα αδέρφια μου και τη μητέρα μου για λίγο πριν το μεγάλο ταξίδι.
Αρχικά ασχοληθήκατε με την ποίηση, χαρακτηριστικά δείγματα γραφής οι ποιητικές συλλογές “Σχήματα” και “Μετασχηματισμοί”. Τί διαφορές παρουσιάζει ένα ποίημα ως προς την τεχνική από τους στίχους για ένα τραγούδι;
Η τεχνική δομή του στίχου, η αρχιτεκτονική του, έχει απαιτήσεις με ομοιοκαταληξίες, οργάνωση και δομή και άλλα πολλά, πράγματα που δεν προϋποθέτει η ποίηση. Ένα ποίημα σού δίνει απεριόριστη ελευθερία. Δεν σε περιορίζει τεχνικά. Ο στίχος χρειάζεται άλλη αντιμετώπιση.
Ωστόσο μετά τη σύντομη παραμονή σας στην Κύπρο και την επιστροφή σας από τις σπουδές, φεύγετε για την Αμερική , όπου παραμείνατε εκεί τριάντα πέντε συναπτά έτη. Μία ολόκληρη ζωή. Τί μαθήματα ζωής πήρατε από την πολυετή παραμονή σας στη χώρα όπου τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα; Εκεί άλλωστε γράψατε και τα “Διόδια”.
Ποιός σάς είπε ότι η Αμερική είναι η χώρα όπου τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα;… Μην πιστεύετε στις διαφημίσεις! Ίσως να είναι πιο καλά τα πράγματα εκεί, όμως από μηχανής Θεοί μόνο στα όνειρά μας υπάρχουν πια. Σίγουρα, υπάρχει περισσότερη αξιοκρατία παρά στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Μαθήματα ζωής παίρνεις όπου κι αν βρίσκεσαι. Η διαφορά, απλά, είναι πως στην Αμερική, υπάρχει ελπίδα. Έστω και μια αμυδρή ελπίδα… Την ελπίδα στην πατρίδα μας, μάς την έχουν σκοτώσει…
Ποιός είναι ο ρόλος ενός πνευματικού ανθρώπου στη σύγχρονη κοινωνία;
Να θυμίζει. Να υπενθυμίζει. Να ευαισθητοποιεί. Να ξυπνάει. Να υψώνει τεράστιες ταμπέλες παντού ότι υπάρχει ακόμα ο Άγιος ο έρωτας. Να καταγράφει όσα οι υπόλοιποι άνθρωποι ξεχνούν επειδή ασχολούνται με τα υλικά αγαθά με τόση αφοσίωση, με τόση μανία…
Ποια είναι η φιλοσοφία της ζωής σας;
Δεν έχω φιλοσοφίες. Κι αν κλέψω μερικές από δώ κι από κεί, τις αλλάζω, ή ξεχνάω. Τις βαριέμαι…
Ποιές είναι οι συνεργασίες – σταθμοί στην καριέρα σας;
Δεν αισθάνομαι πως ό,τι έχει συμβεί με βάση τη γραφή μου έχει να κάνει με την έννοια “σταθμός”. Έχω την τιμή να με έχουν μελοποιήσει σημαντικοί συνθέτες. Αν πρέπει να πω μερικά ονόματα, θα ονομάσω τον Σταύρο Σιόλα με τον οποίο έκανα τα περισσότερα τραγούδια μου, τον Παντελή Θαλασσινό, τον Ανδρέα Κατσιγιάννη, τη Σοφία Νάτσιου, τον Δημήτρη Κοργιαλά και πολλούς άλλους που ειλικρινά εκτιμώ βαθιά για το ταλέντο τους. Αυτοί που μόλις ανέφερα είναι συνθέτες με τους οποίους έκανα πολλά τραγούδια ή ολοκληρωμένους δίσκους. Υπάρχουν όμως και συνθέτες με τους οποίους έκανα σκόρπια τραγούδια, όπως ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Γιώργος Ανδρέου, ο Γιώργος Καζαντζής, ο Μίλτος Πασχαλίδης και πολλοί άλλοι. Σημαντικό επίσης, και πρέπει να το αναφέρω είναι το ότι σε λίγες μέρες κυκλοφορεί μια νέα ολοκληρωμένη δουλειά όπου έχω γράψει τους στίχους και τα ποιήματα, με τίτλο “Φελλός”. Οι υπέροχες μουσικές και η ερμηνεία ανήκουν στην Ελεάννα Ζεγκίνογλου. Θα έχουμε μια συμμετοχή από τον Απόστολο Ρίζο. Ένας δίσκος για τον οποίο αρχίσαμε με δημιουργούμε εδώ και τρία χρόνια. Κυκλοφορεί από την δισκογραφική εταιρεία “Ογδοο”, σε επιμέλεια της εταιρείας “Φόρμιγγα”.
Θεατρικός μονόλογος “Αποχαιρετισμός” του Γιάννη Ρίτσου. Πείτε μας λίγα λόγια για αυτή την αξιόλογη θεατρική παράσταση, ποια είναι η δική σας εμπλοκή;
Πραγματοποίησα μια επιθυμία τού αείμνηστου Νίκου Μουγιάρη, ενός μεγάλου Έλληνα Κύπριου της Νέας Υόρκης. Η επιθυμία του ήταν να δει η Κύπρος τον “Αποχαιρετισμό” τού Γιάννη Ρίτσου, ειδικά οι μαθητές, ώστε να θυμηθούμε τον ήρωα Γρηγόρη Αυξεντίου. Μια τόσο γλυκιά και ευαίσθητη επιθυμία που πραγματικά με συγκίνησε βαθιά. Ήταν ένα τάμα τού σημαντικού αυτού ανθρώπου…
Εγώ είχα τον ρόλο του παραγωγού.
Ποιούς αφορά Το εργαστήρι σας, εννοώ το εργαστήρι στιχουργικής;
Υπάρχουν εργαστήρια γλυπτικής, ζωγραφικής, αγιογραφίας, μουσικής… Ένα εργαστήρι στιχουργικής λοιπόν, έχει να κάνει με τα λόγια που στολίζουν τα τραγούδια μας. Έχει να κάνει με τις εικόνες που διανθίζουν τα ελληνικά μας τραγούδια. Με τα συναισθήματα. Με τις ευαισθησίες. Με τις σιωπές που υπονοούν. Με τον μυστικό κόσμο τού λόγου. Ποιους αφορά λοιπόν αυτό το εργαστήρι; Μα τους εραστές της τέχνης αυτής, φυσικά! Εγώ λειτουργώ σαν ο σύνδεσμος που βοηθά έναν νέο στιχουργό να βελτιωθεί όσον αφορά τη γραφή του. Πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον μάθημα που αγαπήθηκε πολύ από τους μαθητές μου.
Τί λείπει από την παιδεία του Ελληνα σήμερα;
Λείπει το όραμα. Το όνειρο. Η ευαισθησία. Η δοτικότητα. Η πρωτοβουλία για αλληλεγγύη. Ο εθελοντισμός. Μάς λείπουν πολλά στοιχεία που έχουν σχέση με συμπεριφορές. Ευγένεια. Καλοσύνη. Σεβασμός…
Έχουμε όμως και τις λαμπρές και έξοχες εξαιρέσεις που προσωπικά με κάνουν πολύ υπερήφανο. Κι ας είναι λίγες αυτές οι εξαιρέσεις. Επιτρέψετέ μου, μέσα στις λαμπρές αυτές εξαιρέσεις να συμπεριλάβω και μερικούς υπέροχους Έλληνες της Διασποράς…
Θα ήθελα τη δική σας ερμηνεία για τις παρακάτω λέξεις:
Θεός, αγάπη, φιλία, Ελευθερία, Ελλάδα, Κύπρος.
Ποιός είμαι εγώ να ερμηνεύσω έννοιες όπως ο Θεός, η αγάπη, η φιλία, η Ελευθερία, η Ελλάδα, ή Κύπρος… Σίγουρα όμως αυτές οι λέξεις μάς παιδεύουν πολύ και μάς απασχολούν. Και καλά κάνουν…
Θα σταθώ μόνο στη λέξη Κύπρος, γιατί πονάει. Κι επειδή πονάει αυτή η λέξη ας ξυπνήσουμε να δούμε με ποιον τρόπο θα τη σώσουμε από τα χέρια των άγριων θηρίων… Κατακτητών και όχι μόνο…
